You are currently viewing Η Άνοιξη μέσα από τα μάτια του Claude Monet

Η Άνοιξη μέσα από τα μάτια του Claude Monet

Η Άνοιξη μέσα από τα μάτια του Claude Monet

Ο πίνακας του Claude Monet, “Impression: Soleil levant”(Εντύπωση:Ο΄Ηλιος της Ανατολής), με θέμα ένα ομιχλώδες τοπίο μέσα από το οποίο διαφαίνεται ένα λιμάνι και ο θερμός ζωοποιός ήλιος, έργο που παρουσιάστηκε σε μια έκθεση μοντέρνων,- για την εποχή,- καλλιτεχνών από το περιβάλλον τον Μονέ στο εργαστήριο του φωτογράφου Nadar το 1874 στο Παρίσι, αποτέλεσε την αφορμή για την ονομασία του νέου αναδυόμενου καλλιτεχνικού κινήματος με τον όρο «Ιμπρεσσιονισμός». Ο κριτικός τέχνης, Louis Leroy, θεώρησε τον τίτλο του έργου φαιδρό και αναφέρθηκε στην καλλιτεχνική αυτή ομάδα με την ειρωνική λέξη «Ιμπρεσσιονιστές», εξαίροντας τον σκοπό της που συνίστατο στην απόδοση της στιγμιαίας εντύπωσης και αρκούσε για να αποτελέσει το θέμα ενός ολοκληρωμένου έργου τέχνης, ενώ τα έργα αντιμετωπιστήκαν ως ημιτελή, πρόχειρα, χαμηλής καλλιτεχνικής ποιότητας.

«Η οδός Λε Πελτιέ είναι πραγματικά οδός ολέθρου. Μετά την πυρκαγιά στην όπερα μας περιμένει εκεί ακόμη μια συμφορά. Μόλις άνοιξε μια έκθεση στη γκαλερύ Ντυράν-Ρυέλ, που υποτίθεται ότι περιέχει έργα τέχνης. Μπαίνω μέσα, και τα έκπληκτα μάτια μου αντικρίζουν κάτι φρικιαστικό. Πέντε ή έξι τρελοί, ανάμεσά τους και μια γυναίκα, εκθέτουν από κοινού τα έργα τους. Είδα ανθρώπους να σκάνε στα γέλια μπροστά σε αυτές τις εικόνες, η δική μου καρδιά όμως μάτωσε. Αυτοί οι λεγόμενοι καλλιτέχνες θεωρούν πως είναι επαναστάτες και ονομάζονται «Ιμπρεσιονιστές». Παίρνουν ένα κομμάτι μουσαμά, μπογιές και πινέλο, τον πασαλείβουν στην τύχη με μερικές κηλίδες χρώμα και υπογράφουν τον δήθεν πίνακα. Είναι μια παραίσθηση, ακριβώς όπως των τροφίμων ενός φρενοκομείου που μαζεύουν πέτρες από το δρόμο πιστεύοντας ότι έχουν βρει διαμάντια. (Gombrich E.H., 2005))» Σταδιακά, με την πάροδο του χρόνου, η απαξιωτική χρήση του όρου ατόνησε και τελικά υιοθετήθηκε από τα μέλη του καλλιτεχνικού αυτού κύκλου, που έμελε να αποτελέσουν ένα από τα πιο επαναστατικά ρεύματα στην ιστορία της τέχνης. Σύμφωνα με τον Μάνο Στεφανίδη, «Πρόκειται για ζωγράφους που δεν συλλαμβάνουν το χώρο ως κενό, αλλά σε σταθερή συνάφεια με την ύλη και την ενδιάθετη κίνησή της. Το χρώμα, αντανακλώντας την ενέργεια του φωτός, αποκαλύπτει τον κόσμο ως ενιαία οντότητα, ως χωροχρόνο.

Η προσέγγιση του κόσμου γίνεται δυναμικά, όχι στατικά κι η εικόνα που ακτινοβολεί ενέργεια, ενώ και η σκιά αποκτά οντότητα Οι Ιμπρεσσιονιστές, έχει λεχθεί κατά κόρον, δεν αποδίδουν ό,τι βλέπουν, αλλά τον τρόπο με τον οποίο βλέπουν.( (Στεφανίδης Μάνος, 1994))». Η τέχνη τους απέρριπτε τις κλασικιστικές φόρμες και τη θεματολογία που εμπνεόταν από την ελληνορωμαϊκή μυθολογική αρχαιότητα, πρότυπα που επικρατούσαν στους κόλπους της Σχολής Καλών Τεχνών στο Παρίσι. Ο Μονέ υποστήριζε πως ο καλλιτέχνης όφειλε να εγκαταλείψει τον εσωτερικό χώρο, τα εγκεφαλικά θέματα και τον τεχνητό φωτισμό του εργαστηρίου και να μετατοπίσει το κέντρο της δουλειάς και της έμπνευσής του στο πραγματικό περιβάλλον του ζωγραφικού αντικειμένου, στην ύπαιθρο, “en plein air” όπου το πνεύμα του έρχεται σε μέθεξη με τα στοιχεία της φύσης. Έτσι, μετέτρεψε μια βάρκα σε αυτοσχέδιο ατελιέ για να μπορεί να παρατηρεί τις αλλαγές του φυσικού φωτισμού και τις ενδεχόμενες διαφοροποιήσεις του τοπίου δίπλα στο ποτάμι. Ο Μονέ υιοθετεί τη στάση της πνευματικής αποστασιοποίησης από το θέμα και των συναισθηματικών του αναδιπλώσεων, προσδίδοντας μια σημειολογική αυτάρκεια στο ζωγραφικό αντικείμενο. Η τεχνική του διακρίνεται για τις γρήγορες, κοφτές,-πολύ συχνά αντιθετικής φοράς-εκφραστικές πινελιές, την απόδοση καθαρών και έντονων χρωματικών τόνων, την απουσία σκληρών γραμμών και περιγραμμάτων, και την προσπάθεια της αποτύπωσης του στιγμιαίου, μιας φευγαλέας στιγμής στο χρόνο αλλά και της σύνολης ατμοσφαιρικότητας που δημιουργείται από την ένταση της χρωματικής δίνης συμπληρωματικών τονικών διαβαθμίσεων. Ο καλλιτέχνης επιλέγει την εγκατάλειψη των πομπωδών αφηγηματικών και ιστορικών θεμάτων, και την υιοθέτηση απλών μοτίβων, όπως τοπία, νεκρές φύσεις, σκηνές ηρεμίας, οικογενειακές στιγμές στο αστικό περιβάλλον αλλά και στην εξοχή. Gombrich E.H. (2005). ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ. Αθήνα: ΜΙΕΤ. Στεφανίδης Μάνος. (1994). Μια ιστορία της ζωγραφικής.(Από το Βυζάντιο στην Αναγέννηση και από τους Ιμπρεσσιονιστές στον Πικάσο). Αθήνα: Καστανιώτης. Λιμνούλα με Νούφαρα, Πράσινη Αρμονία,1899 Μονοπάτι προς τον κήπο του Μονέ στη Giverny, 1900 Η Giverny την Άνοιξη 1903 Ίριδες Νούφαρα Χριστιάνα Οικονόμου

Αφήστε μια απάντηση