Συναντάμε την Άννα Παχή για να μιλήσουμε για το “Αντρών Εγχοιρίδιον” και όχι μόνο, μια απολαυστική συζήτηση και ένα βιβλίο, που θα έλεγα, πριν ερωτευτείτε για καλοκαίρι, διαβάστε το. Κάνει καλό!!!!!!

Φώτο: Μαρία Ναουμ

Άννα Παχή «Η συμπεριφορά είναι θέμα χαρακτήρα»

Καλησπέρα από το Filoxeniart Άννα. Μίλησέ μας για σένα. Τι κάνεις, εκτός από τη ζωή των ανδρών δύσκολη; 

Δε θα έλεγα ότι δυσκόλεψα και πολλούς, μάλλον εκείνοι δυσκόλεψαν εμένα και τις φίλες μου. Γράφω, κάνω ραδιόφωνο, διατηρώ το iart.gr μαζί με τους συναδέλφους Ανδρέα Μπαζαίο και Σπύρο Πλουμίδη, που ασχολείται με τέχνη και κοινωνία και φυσικά, έχω τη δουλειά μου, που με βοηθά να βιοπορίζομαι.

Άρα δεν έχεις καθόλου ελεύθερο χρόνο. 

Κανονικά όχι, αλλά δημιουργώ. Είναι απαραίτητος για την ψυχική και σωματική μου υγεία οπότε τον φτιάχνω, έστω και εις βάρος άλλων πραγμάτων. Αν δεν ξεκουράζεσαι, δεν κάνεις τίποτα σε αυτήν τη ζωή.
Πες μας για το iart. 

Λειτουργεί δυο χρόνια και είμαι περήφανη διότι κατορθώσαμε να φτιάξουμε καλό όνομα, αν και ήταν δύσκολο εγχείρημα. Ασχολούμαστε με πράγματα που έχουν κάτι να πουν, όχι με τηλεόραση και μπάλα, που φέρνουν σίγουρα περισσότερο κόσμο. Δεν χρησιμοποιούμε ‘πιασάρικους’ τίτλους για να προσελκύσουμε κλικ. Εξαιτίας του γνωρίζω αξιόλογους ανθρώπους, βλέπω καταπληκτικές θεατρικές παραστάσεις και συναυλίες. Διαπιστώνω πόσο δύσκολο είναι να ασχολείσαι με την Τέχνη στην σημερινή Ελλάδα, που την θεωρεί είδος πολυτελείας και δεν βοηθά τους δημιουργούς να εκφραστούν. Παρόλα αυτά, υπάρχει ελπίδα, ο κόσμος – επιτέλους – φεύγει από το ευτελές, και πηγαίνει σε πράγματα που μπορούν να τον προάγουν. Είναι ο μόνος τρόπος να βγούμε από την ηθική κρίση στην οποία έχουμε περιέλθει.

Ας πάμε στο βιβλίο σου. Το διάβασα με αργούς ρυθμούς, δεν ήθελα να τελειώσει. Μάλιστα, βρήκα στοιχεία προσωπικά σε αρκετά κεφάλαιά του. 

Λέγεται “Αντρών Εγχοιρίδιον”. Ξεκίνησε όταν, μιλώντας με μια φίλη μετά από ερωτικές απογοητεύσεις, αποφασίσαμε να το κανιβαλίσουμε λίγο. Το ολοκλήρωσα πέρσι και είχα την ευτυχία να το δω να κυκλοφορεί το Νοέμβρη. Οι κριτικές που λαμβάνω είναι πολύ ενθαρρυντικές, και παρά τον τίτλο του, είναι μάλλον υπέρ των ανδρών. Οφείλουμε να καταλάβουμε ότι η συμπεριφορά δεν είναι θέμα φύλου αλλά χαρακτήρα κυρίως. Όλοι κουβαλάμε απωθημένα, πόνο, πράγματα που θέλαμε να γίνουν και δεν έγιναν, Πιστεύω ότι ο καθένας μπορεί να βρει τον εαυτό του σε κάποιες σελίδες του.
Παρά το χιούμορ του, υπάρχουν και σοβαρά θέματα, όπως ο Τραμπούκος. 
Είναι ο τύπος που ασκεί ψυχολογική, συναισθηματική και σωματική βία. Συνήθως και τα τρία μαζί. Αποτελεί προσωπική εμπειρία. Πριν το βιώσω, αναρωτιόμουν πάντα πως υπάρχουν γυναίκες που μένουν σε μια τέτοια κατάσταση. Τελικά το κατάλαβα. Μένουν διότι αυτοί οι «άνθρωποι» σε χειραγωγούν εύκολα και αποτελεσματικά. Καταρχάς, σε αποκόβουν από το περιβάλλον σου. Σε απομονώνουν και χτίζουν γύρω σου ένα πλαίσιο επίπλαστης ευτυχίας. Όταν πειστείς ότι όλα είναι μια χαρά, τότε δείχνουν το πραγματικό τους πρόσωπο.

Σε θεωρώ έξυπνη γυναίκα και πιστεύω πως ήσουν έξυπνη και τότε. Δεν υπήρχαν τα σημάδια; Γιατί δεν μπόρεσες να δεις κάποια πράγματα από την αρχή; 

Δεν υπήρξε κανένα σημάδι μέχρι το πρώτο χαστούκι. Ήταν πολύ όμορφη σχέση, που με γέμιζε, πίστευα ότι είχα βρει τον άνθρωπό μου. Την πρώτη φορά μούδιασα. Δεν πίστευα ότι συνέβη κάτι τέτοιο σε μένα, από τον άνθρωπο που αγαπούσα και με αγαπούσε. Θεώρησα τότε, γιατί ήμουν πολύ νέα, πως ήταν μια άτυχη στιγμή και ήμουν πρόθυμη να το παραβλέψω. Λίγο αργότερα συνέβη το δεύτερο περιστατικό. Άρχισαν να με ζώνουν τα φίδια. Σιγά – σιγά, ανακάλυψα τι δεν πήγαινε καλά. Ανακαλύπτοντάς το, όλη η σχέση κατέρρευσε. Εκεί που ζούσα στο ροζ συννεφάκι μου, βρέθηκα να αντιμετωπίζω μια πραγματικότητα πολύ σκληρή. Συνειδητοποίησα πως ήμουν αποκομμένη, δεν είχα κανέναν να στραφώ, εκτός από την οικογένειά μου, που δεν ήθελα όμως να το μάθουν γιατί φοβόμουν τα χειρότερα. Παρέμεινα, θες από φόβο, θες από ελπίδα ότι θα άλλαζε, θες από το συναισθηματικό δέσιμο.. Μέχρι που απειλήθηκε η ζωή μου. Τότε το πήρα απόφαση, είπα «τέρμα ως εδώ». Λειτούργησε καθαρά το ένστικτο της αυτοσυντήρησης. Αποφάσισα να φύγω και δεν ήταν εύκολο. Δεν μπορούσα να δώσω εξηγήσεις που έφευγα από μια κατάσταση που περιέγραφα ως ιδανική. Παρόλα αυτά, βρήκα το κουράγιο. Είμαι τυχερή, γιατί έχω εξαιρετική οικογένεια που με δέχτηκε χωρίς πολλές ερωτήσεις. Αυτό ξέρεις, δε συμβαίνει σε όλες τις γυναίκες.

Φαντάζομαι ότι έψαξες αρκετά το θέμα.  

 Βέβαια, γιατί πρώτα από όλα, είχα πειραματόζωο τον εαυτό μου. Ανακάλυψα όμως ότι και η οικογένειά μου ήταν εκεί για μένα, και οι φίλοι, τους οποίους είχα απωθήσει και απομακρύνει, στάθηκαν δίπλα μου. Στην αρχή ντρεπόμουν να το πω. Ένιωθα  ένοχη κι ήταν λάθος. Ξέρω ότι πολλές γυναίκες νιώθουν το ίδιο και θα το λέω συνέχεια: Είναι Λάθος. Ότι κι αν έχει κάνει, όσο κι αν έχει εξωθήσει τα πράγματα, καμία γυναίκα και κανένα παιδί φυσικά, δεν «δικαιούται» να τρώει ξύλο. Εάν φτάσεις το σύντροφό σου σε αυτό το σημείο, ο σύντροφος πρέπει να σηκωθεί να φύγει, ή να χτυπήσει το δικό του χέρι στον τοίχο. Όχι εσένα.

Είναι σημαντικό αυτό που λες για τις ακραίες περιπτώσεις. Ο άλλος πρέπει να φεύγει λίγο, να ηρεμεί και να επανέρχεται. 

Ακριβώς, εάν θέλει να λέγεται άνθρωπος και άνδρας, κατ΄επέκτασιν. Πέρασε λοιπόν αρκετά μεγάλο διάστημα όπου ντρεπόμουν να πω την αλήθεια, κι αυτό φυσικά, είχε επιπτώσεις στην ψυχοσύνθεσή μου. Μέχρι που δεν άντεξα άλλο, ξέσπασα και άρχισα να μιλάω για αυτό. Μιλώντας διαπίστωσα ότι λάμβανα αγάπη και συμπαράσταση. Κανείς δε βρέθηκε να με κατηγορήσει, αντιθέτως. Έτσι, άρχισα να το ξεπερνάω.

Μα, άλλος είναι ο ‘εγκληματίας’ της υπόθεσης. 

Όσο κι αν έχουν προχωρήσει τα πράγματα – στην Ελλάδα τουλάχιστον – η αυτόματη αντίδραση των περισσοτέρων είναι «κάτι του έκανες». Το ίδιο συμβαίνει στα θύματα βιασμού. Μια γυναίκα καταγγέλει το βιασμό της και η πρώτη ερώτηση που δέχεται είναι «τι φορούσε», αν τον φλέρταρε, αν «του έδωσε το δικαίωμα». Το φλερτ, το προκλητικό ντύσιμο ή και γυμνή ακόμα αν κυκλοφορήσεις, δε δίνει σε κανέναν το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει το κορμί σου όπως θέλει. Κανείς δε δικαιούται να με χτυπήσει. Δικαιούται να φωνάξει, να φύγει, να με χωρίσει, να μη με ξαναδεί ποτέ. Εκείνο που θέλω να πω σε όλες τις γυναίκες, είναι πως δεν είναι μόνες. Έστω κι αν το οικογενειακό περιβάλλον δεν τις βοηθήσει, υπάρχουν πάρα πολλές οργανώσεις, υπάρχουν οι φίλοι τους. Σίγουρα θα βρεθεί διέξοδος. Πρέπει να φεύγουν, πριν φτάσουν στο απροχώρητο. Μια γυναίκα ανέχεται πολλά, πολύ περισσότερα από όσα πρέπει. Όταν όμως ξεπεράσει τα όριά της δεν υπάρχει επιστροφή. Για να μη φτάνουμε σε αυτό το σημείο, Κορίτσια, Φύγετε! Μπορείτε να βρείτε διέξοδο, υπάρχει. Με δυσκολίες, με χρονοβόρες έστω διαδικασίες, υπάρχει και πρέπει να το κάνετε. Αυτό.

Η αλήθεια είναι, ότι πολλές φορές μια γυναίκα καταφέρνει να εξωθήσει έναν άντρα στα άκρα – δεν το λέω για να δικαιολογήσω το θύτη. Ίσως και η γυναίκα πρέπει να σταματά πριν πει κάτι πιο βαρύ από ότι χρειάζεται. 

Σωστό αυτό που λες. Καταρχάς καμία γυναίκα δεν θέλει να τσακώνεται με τον άνθρωπό της. Όλες θέλουν να ζουν το όνειρό τους μαζί του. Για να φτάσει σε σημείο να τον εξωθήσει, πάει να πει ότι προηγήθηκε κάτι που εξώθησε πρώτα την ίδια. Και πάλι, δεν δικαιολογώ τέτοιες συμπεριφορές. Είμαστε όμως άνθρωποι, καμιά φορά λέμε πράγματα που δεν εννοούμε. Οι γυναίκες κατηγορούμαστε από την αρχή του χρόνου για διάφορα πράγματα, όπως ας πούμε, ότι γκρινιάζουμε.

Υπάρχει μια βάση σε αυτό. 

Σαφώς. Σκέψου όμως, είναι δυνατόν να είναι τόσο μεγάλο το ποσοστό της εκ γενετής γκρινιάρας; Θεωρώ ότι δεν είναι. Όταν μένεις μαζί με έναν άνθρωπο,  όπως εκείνος έχει απαιτήσεις από σένα, έχεις κι εσύ από αυτόν. Ας πούμε: είσαι φανατικός Ολυμπιακός, δε χάνεις αγώνα. Το σέβομαι. Εάν όμως ο Ολυμπιακός έχει σημαντικότερη θέση στη ζωή σου από ότι η σχέση μας, υπάρχει πρόβλημα. Αν με αφήνεις κάθε Σαββατοκύριακο μόνη για να πας να δεις τα παιχνίδια, θα γκρινιάξω. Δεν υπάρχει λόγος να είμαστε μαζί, κοιμήσου με την ενδεκάδα. Ή, όταν μια εργαζόμενη, που φροντίζει το παιδί, το σπίτι, σου ζητά να πας για ψώνια κι εσύ το αναβάλλεις μέχρι του σημείου που δεν υπάρχει τίποτα φαγώσιμο στο σπίτι, δεν είναι ανθρώπινο να σου γκρινιάξει; Αν αθετείς το λόγο σου απέναντί της, αν υπόσχεσαι πράγματα που δεν κάνεις ποτέ; Για να δούμε και το αντίστροφο, πόσοι άνδρες βρίζουν – γιατί οι γυναίκες γκρινιάζουν, αλλά οι άνδρες βρίζουν – γυναίκες που τους έχουν πληγώσει ηθελημένα ή όχι και κατηγοριοποιούν όλο το γυναικείο φύλο;. Πολλοί. Η άπιστη, η εκμεταλλεύτρια, η, η, η… Οι ταμπέλες είναι εύκολες, η ουσία δύσκολη.

Πες μου για το Πληγωμένο Ελαφάκι.  

Είναι εκείνος που βγάζει τα απωθημένα της προηγούμενης σχέσης του, σε σένα. Σε χρησιμοποιεί για να ‘αναρρώσει’ και μετά φεύγει για να αλητέψει. Όταν βγαίνουμε από μια σχέση που μας πλήγωσε, καλό είναι πρώτα να τα βρίσκουμε με τον εαυτό μας  κι ύστερα να πάμε για άλλα επειδή διαφορετικά, θα κάνουμε αυτό που δε θέλουμε να μας κάνουν. Κι είναι κρίμα. Το Πληγωμένο Ελαφάκι του βιβλίου, δεν το κατηγορώ. Αυτό μπορούσε, αυτό έκανε. Όμως, όταν είσαι σε μια ηλικία Α κι έχεις περάσει κάποια πράγματα, καλό είναι να χρησιμοποιείς και τη λογική πέρα από τα απωθημένα σου ή αυτά που νομίζεις ότι θέλεις.

Μου άρεσε ο Πιπίνος.

Είναι ωραίος τύπος. Περνάτε και οι δυο καλά. Οι άντρες σχετίζονται και παντρεύονται μικρούλες επί χιλιετίες. Δεν λέω πως «ήρθε η σειρά μας», δεν πρόκειται για ‘εκδίκηση’, απλώς συμβαίνει. Υπάρχουν άνδρες εκεί έξω,  που δεν τους αρκεί μόνο ένα κορμί. Θέλουν και κάτι παραπάνω. Όταν δεν το βρίσκουν στις συνομήλικές τους, γοητεύονται από μια μεγαλύτερη γυναίκα. Γιατί αυτό θα πρέπει να είναι ‘κατάπτυστον’;

Σίγουρα δεν είναι. Υπάρχει όμως πραγματική επικοινωνία;  

Μια μεγάλη διαφορά ηλικίας αργά ή γρήγορα θα εγείρει κάποια θέματα, είναι φυσικό. Συμβαίνει ούτως ή άλλως, φαντάσου να υπάρχει και χάσμα γενεάς. Ο καθένας μας είναι αποτέλεσμα τόσων πολλών παραγόντων. Όσον αφορά τη σχέση μιας γυναίκας με έναν μικρότερο, είναι μια σχέση ‘καθαρή’ ξέρεις πως δεν έχεις να περιμένεις κάτι, οπότε απελευθερώνεσαι αρκετά. Του δείχνεις κάποια πράγματα, σου δείχνει κάποια άλλα  και κάποια στιγμή, η σχέση λήγει με κοινή συναίνεση, αφήνοντας μια καλή ανάμνηση.

Έχεις δει ποτέ τέτοιου είδους σχέση να κρατάει;

Υπάρχουν αρκετές, περισσότερες από ότι τα προηγούμενα χρόνια. Αυτό σημαίνει απλά, πως όταν δυο άνθρωποι αγαπιούνται και θέλουν  να παλέψουν για τη σχέση τους, το κάνουν. Όπως γίνεται πάντα, σε όλες τις σχέσεις. Η ηλικία δεν παίζει και τόσο μεγάλο ρόλο μπροστά στα πραγματικά συναισθήματα. Είναι και θέμα ανθρώπου, πάλι εκεί καταλήγουμε. Ανάλογα με το χαρακτήρα, τις αντοχές και τις επιθυμίες του καθενός, φέρεται ανάλογα.

Μίλησέ μας για το Μαμάκια. Τι σας πειράζει ένας άνθρωπος που αγαπάει τη μάνα του;

Το να δίνει κάποιος σημασία στην οικογένεια είναι πάρα πολύ όμορφο. Το θέμα ξεκινά στην υπερβολή. Είναι άλλο να αγαπάς τη μητέρα σου και να της μιλάς καθημερινά κι άλλο να ξέρει ανά πάσα ώρα και στιγμή που είσαι, τι κάνεις, τι τρως, τι φοράς. Να την αφήνεις να επεμβαίνει στη ζωή σου και να εγκρίνει ή να μην εγκρίνει τις γυναίκες με τις οποίες βρίσκεσαι. Ο Μαμάκιας, επιτρέπει στη μητέρα του να αποφασίζει εκείνη, έστω και υπόγεια, για τη σχέση και τη ζωή του. Εκεί βέβαια, φταίνε οι μητέρες, όχι οι γιοί. Σε πρώτο στάδιο. Είμαι υπέρμαχος της ατομικής ευθύνης, όταν καταλαβαίνεις κάτι τέτοιο, καλό είναι να το αλλάζεις.

Συχνά όμως τα πράγματα συμβαίνουν ασυνείδητα.

Δε μπορεί να μην καταλαβαίνεις το πρόβλημα, όταν είσαι με τη σύντροφό σου στο κρεβάτι και διακόπτεις για να απαντήσεις στην κλήση της μητέρας σου, που της έχεις ήδη μιλήσει πέντε – έξι φορές. Ή όταν αποφασίζεις να χωρίσεις επειδή η μητέρα σου δεν θέλει εκείνη που διάλεξες. Όλοι αγαπάμε τους γονείς μας και έτσι πρέπει, είναι δείγμα σωστού ανθρώπου. Θεωρώ ότι η υπερβολή χαλά το κάθε τι.

Πάντως, το βιβλίο που διάβασα είναι σα να λέει στις γυναίκες ‘ξύπνα και πάρε την ευθύνη της ζωής σου’.

Έτσι είναι. Όταν ερωτευόμαστε, παθαίνουμε διάφορες ‘αναπηρίες’. Δεν ακούμε, δε βλέπουμε, δεν καταλαβαίνουμε. Το κακό είναι όταν μένουμε σε μια κατάσταση που ξέρουμε ότι δεν μας πάει παραπέρα και δε μας προσφέρει αυτά που θέλουμε, επειδή φοβόμαστε τη μοναξιά. Ο άνθρωπος φοβάται πολλά πράγματα.

Πιστεύεις πως η γυναίκα φοβάται τη μοναξιά λίγο περισσότερο;

Παραδόξως, πιστεύω ότι οι άνδρες τη φοβούνται πιο πολύ. Το έχω δει σε ανθρώπους που ενώ μια ζωή έλεγαν πως θα μείνουν ελεύθεροι, χωρίς δεσμεύσεις, φτάνουν σε σημείο καμπής, ηλικιακά κυρίως, κάπου μεταξύ σαράντα και πενήντα, που βλέπουν ότι δεν είναι πια τόσο νέοι κι ανακαλύπτουν ότι έχουν κι εκείνοι ανάγκη από έναν άνθρωπο. Τότε, αντί να ψάξουν να βρουν κάποιον που να τους ταιριάζει απλώνουν το χέρι, κι ότι πιάσουν. Δημιουργούν καταστάσεις που ευνοούν ένα μέλλον, το οποίο όμως δεν έχει τις σωστές βάσεις.

Ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι νομίζεις;

Εκείνοι που στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους θεωρούσαν ότι το να έχουν σχέση, θα τους καταπίεζε. Για μένα, όταν έχεις μια σχέση, νιώθεις ελεύθερος. Εάν νιώσεις ότι καταπιέζεσαι, η σχέση που έχεις δε σου ταιριάζει. Όταν είσαι με κάποιον που πραγματικά είναι για σένα, νιώθεις ικανός να δημιουργήσεις, να εκφραστείς, να πας παραπέρα. Όταν αυτό δε συμβαίνει, η σχέση, έχει θέματα. Για αυτό αντιδρώ. Σε σχέσεις με πραγματικά συναισθήματα, μόνο καταπίεση δεν νιώθεις. Ξέρεις πως έχεις κάποιον που σε στηρίζει, όπως τον στηρίζεις κι εσύ, και δίνετε ώθηση ο ένας στον άλλον για να κάνετε πράγματα. Αυτό που πιστεύουν οι περισσότεροι άνδρες έχει να κάνει με τα κοινωνικά στερεότυπα, όχι την πραγματικότητα. Αν είσαι με κάποιον που σε αγαπά πραγματικά και στηρίζει ότι κάνεις, δε μπορεί να νιώθεις καταπίεση. Αντίθετα, θα νιώθεις ότι μπορείς να κατακτήσεις τον κόσμο. Αυτό πιστεύω πως θέλουμε όλοι.

Νομίζω πως έχεις δίκιο. Ας πάμε και στο Δικηγόρο του Διαβόλου.

Όπως έχω ξαναπεί, πάντα φταίνε και οι δυο. Ο Δικηγόρος μπήκε μόνος του στο βιβλίο. Είναι η άλλη άποψη και για να είμαστε σωστοί, πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας όλες τις παραμέτρους. Οι άντρες έχουν δίκιο σε πολλά. Για παράδειγμα, αυτό το έρμο το καπάκι της τουαλέτας. Ξέρω πολλές γυναίκες που κάνουν φασαρία για αυτό. Δεν είναι τόσο σπουδαίο κορίτσια. Το βλέπεις επάνω; Κατέβασέ το, δε θα πάθεις τίποτα. Και οι γυναίκες, πολλές φορές δεν ξέρουν τι θέλουν και τα θέλουν όλα. Δε γίνεται. Κανείς δεν είναι τέλειος. Οπότε, εκείνο που πρέπει να καταλάβει μια γυναίκα είναι ότι ο άνδρας, απέναντί της είναι αυτό που είναι. Αν δεν τον θέλει για αυτό που είναι ας μην τον ταλαιπωρήσει. Κι οι γυναίκες έχουν άσχημες συνήθειες, ας πούμε, αργούν να ετοιμαστούν. Είναι εκνευριστικό. Αφού ξέρεις πως θα βγεις και χρειάζεσαι πέντε ώρες για να ετοιμαστείς, ξεκίνα στις πέντε, όχι στις δέκα. Τι γίνεται όμως. Οι γυναίκες – λόγω εξαναγκασμού κατ’εμέ – σκέφτονται πάρα πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Οι άνδρες είναι λίγο πιο απλοί. Όχι απλοϊκοί. Αυτό δε μπορεί να σταματήσει από τη μια στιγμή στην άλλη. Εκεί υπάρχει σύγκρουση, αλλά υπάρχει και λύση. Οι γυναίκες να χαλαρώσουν λίγο και οι άνδρες να σκέφτονται πιο πολύ τα πρακτικά πράγματα της ζωής, επειδή υπάρχουν. Είναι θέμα στερεοτύπων.

Σε ποιόν εκδοτικό οίκο κυκλοφορεί το βιβλίο;

Το «Ανδρών Εγχοιρίδιον» κυκλοφορεί, όπως και το «Έπος των Gpeleαίων», το πρώτο μου βιβλίο, από τις εκδόσεις «Λυκόφως» και είμαι τυχερή να έχω εκδότη, τον Αβέρκιο Λουδάρο, ο οποίος πιστεύει πολύ σε μένα. Με στηρίζει και με ενθαρρύνει να συνεχίσω.

Θεωρώ πως αξίζει να διαβαστεί από όλους.  Μου αρέσει το ότι το μήνυμα που περνάει είναι πως η ευθύνη είναι προσωπική.

Ακριβώς αυτό. Ναι μεν όταν ερωτευόμαστε χαζεύουμε, πρέπει όμως να βάζουμε και το μυαλό μας να δουλέψει, αλλιώς δε θα βρούμε αυτό που ψάχνουμε. Αν μένεις σε κάτι που δε σε ικανοποιεί αυτομάτως αποκλείεις το να βρεις αυτό που θέλεις. Δεν υπάρχει λόγος να γίνεται αυτό.